فهرست مطالب

نشریه مدیریت آب در کشاورزی
سال دوم شماره 2 (پیاپی 4، پاییز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/18
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ابراهیم امیری، علی عبدزاد گوهری صفحه 1
    تاثیر کود نیتروژن و دور آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب در گیاه لوبیا در شهرستان آستانه اشرفیه در سال زراعی 1391 مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی مقادیر کودی نیتروژن شامل 0، 30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط بدون آبیاری و آبیاری با فواصل 6 و 12 روز بررسی شد. نتایج نشان داد که دور آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد دانه موثر است. دور آبیاری 6 روز و مقدار کود 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با عملکرد دانه 5/3486 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین مقدار بود. همچنین دور آبیاری و کود نیتروژن و اثر آن ها بر صفاتی نظیر کارایی مصرف آب، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و طول غلاف معنی دار بود. مقدار کارایی مصرف آب در شرایط دور آبیاری و کود نیتروژن در محدوده 71/0 تا 37/1 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. با توجه به این بررسی مدیریت آبیاری با دور 6 روز و مقدار کود 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به عنوان مدیریت مناسب برای گیاه لوبیا در شرایط منطقه موردمطالعه پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: آب نسبی برگ، دور آبیاری، تابع تولید، حبوبات
  • نادر حیدری صفحه 11
    واگذاری و تفویض امور مدیریتی بهره برداری و نگهداری شبکه های آبیاری و زهکشی از دستگاه دولتی به گروه های مصرف کننده آب در شکل های مختلف آن، یعنی مدیریت مشارکتی آبیاری و انتقال مدیریت آبیاری به انجمن های آب بر فرایندی نسبتا جدیدی است که در مدیریت آب کشورها در حال وقوع می باشد. این مقاله به بررسی و ارزیابی پتانسیل ها، تمایلات، مشکلات، موانع و محدودیت های موجود در مشارکت آب بران و انتقال مدیریت آبیاری در چهار شبکه آبیاری و زهکشی کشور (شبکه های اصفهان، درود زن، دز و قزوین) پرداخته است. این کار از طریق مطالعه منابع علمی و فنی موجود در رابطه با پروژه ها، آشنایی با مشکلات مدیریتی و بهره برداری موجود آن از طریق مطالعه سوابق فنی، گفتگو با مدیران و کارشناسان دولتی، زارعین و آبیاران و درنهایت تکمیل پرسشنامه جامع تهیه شده برای اهداف موضوع، به اجرا درآمد. با مطالعه چهار شبکه فوق الذکر مشاهده شد تمایل کشاورزان به انتقال مدیریت آبیاری فقط برای سطوح پایین (شبکه های 3 و 4) می باشد و اعتماد کافی دو جانبه بین کشاورزان و دستگاه بهره بردار و برنامه ریزی کافی وجود ندارد. از طرف دیگر وجود خلاء قانونی و نبود راهکارهای تشکیلاتی لازم برای برنامه های انتقال مدیریت، کمبود فعالیت های فرهنگ سازی و آموزش و افزایش توان فنی کشاورزان و بهره برداران، وجود تردیدهای مختلف و عدم پیش بینی قطعی برای شرایط بعد از انتقال مدیریت ازلحاظ عملکرد، تولید و پایداری کشاورزی و تمایل و انگیزه اصلی از سوی کشاورزان برای موضوع انتقال مدیریت آبیاری، بهبود کیفیت و عدالت توزیع آب می باشد، ازنظر کشاورزان نیاز به نوسازی شبکه آبیاری قبل از انتقال مدیریت وجود دارد و همچنین حمایت های دولت و ایجاد بستر های قانونی، تشکیلاتی، لازم برای ارتباط تشکل های آب بر با ساختار دولتی ازلحاظ قانونی و تشکیلاتی در شبکه های انتقال مدیریت یافته ضروری می باشد.
    کلیدواژگان: مدیریت مشارکتی، انتقال مدیریت، مشارکت آب بران، شبکه آبیاری
  • عابد رضازاده، محمدحسین نجفی مود، یوسف رمضانی، هرمزد نقوی صفحه 23
    گیاه سیب زمینی از گیاهان با اهمیت و پرمصرف می باشد. همچنین، موقعیت جغرافیایی بیشتر مناطق ایران به صورت خشک و نیمه خشک است. برای نشان دادن اثر روش آبیاری و تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی مطالعه ای در شهرستان بافت استان کرمان در کشور ایران در سال 1393 اجرا شد. در این مطالعه I1 (آبیاری شیاری) و I2 (آبیاری تیپ) به عنوان فاکتور اصلی و سه سطح تنش خشکی S1 (تامین 100 درصد نیاز آبی)، S2 (تامین 75 درصد نیاز آبی) و S3 (تامین 50 درصد نیاز آبی) به عنوان فاکتور فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد تیمار روش آبیاری تیپ (I2) نسبت به آبیاری شیاری (I1) عملکرد بیشتری داشت. در تیمارهای اعمال تنش بیشترین عملکرد غده از تیمار بدون تنش (S1) به میزان 8/20 تن در هکتار به دست آمد که نسبت به تیمار S2 و S3 به ترتیب با میانگین عملکرد 2/15 و 9/7 تن در هکتار عملکرد بهتری بود.
    کلیدواژگان: روش آبیاری، تنش خشکی، سیب زمینی، عملکرد، شهرستان بافت
  • محمد کریم معتمد، حجت الله علوی سالکویه، هدا حلاج زاد صفحه 33
    در مناطق چای کاری کشور، انجام آبیاری، پذیرش سامانه های نوین آبیاری، کوچکی و پراکندگی قطعات چای کاری، کمبود دانش فنی، بالا بودن هزینه های تولید، پایین بودن عملکرد و کاهش درآمد چای کاران از اثرهای انعکاسی نوع نظام های بهره برداری در فعالیت چای کاری است. هدف از پژوهش حاضر، یافتن الگوی بهره برداری مناسب از نظر آبیاری با مطالعه عملی نظام های بهره برداری مختلف در مناطق چای کاری بود. در این مطالعه، از دو روش مطالعه کتابخانه ای و تحقیقات میدانی استفاده شد. روش نمونه گیری ، تصادفی خوشه ایبوده که با استفاده از فرمول کوکرا ن، حجم و تعداد نمونه در جامعه موردبررسی مشخص شد. از طریق پرسش نامه رابطه بین آبیاری به عنوان متغیر مستقل با میزان عملکرد به عنوان متغیر وابسته در نظام های مختلف بررسی شد. سپس با استفاده از آماره های توصیفی و استنبا طی و از طریق آزمون تو کی داده ها تجزیه وتحلیل شدند. در هر سه نظام، باغ های چای آبیاری شده از عملکرد بالاتری برخوردار بودند. از سه نظام شناسایی شده در مناطق چای کاری (دهقانی، تعاونی مشاع و تجاری)، بیش ترین عملکرد با عنایت به ارزیابی متغیر مستقل مذکور، متعلق به نظام تعاونی مشاع بود.
    کلیدواژگان: چای، نظام بهره برداری، آبیاری
  • پریسا شاهین رخسار، قاسم زارعی، حسن شکری واحد صفحه 41
    تولید بالای کمی و کیفی محصولات گلخانه به تعیین دقیق دو فاکتور زمان و میزان آبیاری وابسته است. این پژوهش با هدف بررسی امکان بهبود مدیریت آبیاری گلخانه توت فرنگی و افزایش عملکرد اقتصادی (کمی و کیفی) محصول با برنامه ریزی بهینه آبیاری با استفاده از تانسیومتر در شرایط گلخانه های ایران انجام شده است. بدین منظور سه سطح برنامه ریزی آبیاری به صورت مکش 2/0 و 4/0 بار (با استفاده از تانسیومتر) و آبیاری بر اساس نظر بهره بردار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تیمار مکش 2/0 بار موجب افزایش معنی دار عملکرد و تعداد میوه در بوته به ترتیب به میزان 3/9 و 4/10 درصد نسبت به تیمار آبیاری با نظر بهره بردار شد ولی با تیمار مکش 4/0 بار اختلاف معنی داری نداشت. میزان آب مصرفی در تیمارهای 2/0، 4/0 و با نظر بهره برداری به ترتیب 6/47، 2/21 و 6/99 لیتر در بوته به دست آمد. نتایج نشان داد آبیاری بر اساس مکش 4/0 بار موجب افزایش بهره وری مصرف آب به مقدار 7/21 گرم در لیتر در مقایسه با در مقایسه با آبیاری بر اساس مکش 2/0 بار به مقدار 5/10 گرم در لیتر و نظر بهره بردار 6/4 گرم در لیتر شده است. برنامه ریزی آبیاری بر اساس مکش 4/0 بار به دلیل بالاتر بودن بهره وری مصرف آب و کاهش حجم آب مصرفی بدون کاهش قابل توجه عملکرد توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: توت فرنگی، مدیریت آب، مکش خاک، عملکرد
  • هدا حلاج زاده، معصومه شنوا صفحه 51
    پذیرش عمومی برای استفاده از آب بازیافتی، یکی از عناصر اصلی موفقیت این نوع پروژه ها محسوب می شود. جامعه شناسان می توانند به فهم درستی از دلایل مقاومت مردم در برابر منابع آبی جایگزین برسند. هدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه گیلان از بحران آب و بررسی تصور و درک دانشجویان از پذیرش استفاده از آب بازیافتی برای مصارف مختلف ازجمله کشاورزی است. در این پژوهش از روش ترکیبی (کیفی و کمی) استفاده شده است. ابزار استفاده شده پرسش نامه و مصاحبه محقق ساخته هستند که اعتبار و روایی آن ها تائید شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که تفاوت معناداری بین زن و مرد در میزان مقبولیت، بین سن و میزان مقبولیت و بین درآمد و مقبولیت استفاده از فاضلاب تصفیه شده وجود ندارد (P>0.05)، اما بین رشته ی تحصیلی و میزان مقبولیت استفاده از فاضلاب تصفیه شده تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.05). یافته های کیفی نشان داد که تمامی پاسخ گویان از وضعیت بحرانی آب اطلاع داشته و اکثریت آنان آمادگی استفاده از فاضلاب تصفیه شده را دارند و نگرانی آنان در رابطه با سطح استاندارد آب بازیافتی بوده است؛ بنابراین پیشنهاد می شود قبل از اجرای چنین طرح هایی، از نظرسنجی مردم استفاده شده و آگاهی رسانی های لازم و جلب اعتماد آنان صورت گیرد.
    کلیدواژگان: آب بازیافتی، پذیرش عمومی، کیفیت آب
  • فرهاد میثاقی، فاطمه دلگشا صفحه 59
    در سال های اخیر با توجه به مشکل کم آبی و خشک سالی کشور ایران، استفاده از آب های جاری رودخانه ها برای مصارف کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. شاخص های ارزیابی کیفیت و آسیب پذیری بسیاری درزمینه آب آشامیدنی ارائه شده است، ولی متاسفانه به توسعه شاخص های مناسب آسیب پذیری و کیفیت آب آبیاری اهمیت خاصی داده نمی شود؛ بنابراین در این مطالعه هدف ارائه شاخص های اصلاح شده برای ارزیابی آسیب پذیری آب آبیاری می باشد. در این مطالعه شاخص های آسیب پذیری NSFWQI، BCWQI، CWQI و OWQI با توجه به دیاگرام ویلکاکس و استاندارد FAO-286 برای کیفیت آبیاری تحت فشار، اصلاح و برای ارزیابی آب آبیاری مورداستفاده قرارگرفته است. شاخص های ارزیابی مذکور برای پارامترهای کیفی SAR، Na+، Cl-، pH، HCO3-، EC و TDS اندازه گیری شده در ایستگاه های هیدرومتری کینه ورس و قروه بر روی رودخانه ابهر رود، از سال 1380 تا 1389 موردبررسی قرارگرفته است. نتایج حاکی از آن بود که این شاخص ها در ارزیابی آسیب پذیری آب آبیاری موردپذیرش بوده و در مورد رودخانه ابهر رود نتایج یکسانی را ارائه نمودند. ایستگاه کینه ورس در ارزیابی تمام شاخص ها دارای آسیب پذیری کمتری نسبت به ایستگاه قروه بود و این امر در واقعیت نیز مشهود است. شاخص NSFWQI به عنوان بهترین و مناسب ترین شاخص ارزیابی آسیب پذیری آب آبیاری معرفی شد. به منظور تعیین ضرایب پارامترهای موثر در شاخص NSFWQI پرسش نامه هایی تهیه و در اختیار متخصصان آبیاری و کشاورزی قرار گرفت. با توجه به اولویت بندی و امتیازبندی اعلام شده از طرف آن ها و به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، وزن پارامترهای کیفی در شاخص NSFWQI تعیین گردیده است.
    کلیدواژگان: آسیب پذیری، شاخص NSFWQI، CWQI، BCWQI، OWQI
|
  • E. Amiri, A. Abdzad Gohari Page 1
    the effect of irrigation intervals and nitrogen fertilizer on yield¡ water use efficiency (WUE) in Common bean¡ Were examined in the year 2011 at Astaneh Ashrafiyeh in east of Guilan province. In this study nitrogen fertilizer levels included 0¡ 30¡ 60 and 90 kg/ha Were examined in condition no irrigation¡ irrigation intervals 6¡ 12 and 18 days.The results showed that irrigation intervals and nitrogen fertilizer was effective on yield. 6 day irrigation interval and 60 (kgN/ha) with seed yield of 3486.5 (kg/ha) was the highest. Also the effect of management irrigation and nitrogen fertilizer were significant on weight of 100 seeds¡ number of pods per plant¡ number of seeds per plant¡ pod length and Water Relative Leaf (RWC). The water use efficiency was varied from 0.71 to 1.37 kg/m3. According to the result¡ 6 days irrigation interval and fertilizer amount of 60 kg N/ha was the optimum irrigation regime and nitrogen level.
    Keywords: Water Relative Leaf, Irrigation Interval, Production Function
  • N. Heydari Page 11
    Disengagement¡ participatory irrigation management (PIM)¡ irrigation management transfer and turnover of the management and authority of public irrigation systems from government to the water users associations (WUA) or other entities (IMT) are the major apparent trends which are occurring in the context of irrigation management in the developed¡ and recently in the most developing countries¡ e.g.¡ Iran. Therefore¡ the main objective of this research was to study and evaluate the potential tendencies¡ incentives¡ weak points and obstacles in the process of PIM/IMT in our irrigation networks of Iran¡ namely Esfahan¡ Droodzan¡ Dez¡ and Ghazvin irrigation networks. The methodology was based on review of projects technical literature¡ familiarity with the O&M of the networks processes¡ interviews with the farmers¡ irrigators¡ staffs¡ the managers of the projects¡ and finally filling of the prepared comprehensive questionnaire by interviewers with the relevant stakeholders. Overall¡ the followings results concluded from this research: There is tendency for PIM/IMT¡ only in the tertiary and fortieth canal levels¡ lack of mutual confidence and reliability between the water users and system management¡ substantial needs on training and capacity buildings among the water users and beneficiaries¡ uncertainty and doubts on yields and sustainability of agricultural production following management transfer¡ perceptions and anticipations of farmers from PIM/IMT are mainly improvement of equity of water delivery¡ there are needs and requests from the farmers for the renovation and rehabilitation of the system prior to the management transfer¡ and the necessity of the government supports for the proper linkages of water users WUA with the government structure¡ from legal and organizational aspects¡ in the transformed networks.
    Keywords: IMT, Irrigation network, Management transfer, PIM, WUA
  • A. Rezazadeh, M. H. Najafi Mood, Y. Ramezani, H. Naghavi Page 23
    Potato (Solanum tuberosum L.) is a highly consumable and important plant. Most geographical locations in Iran are arid and semi-arid regions. Therefore¡ the current research has been conducted in order to investigate the methods of irrigation¡ and drought stress on the yield and yield components of potato in the regions of Baft County¡ Kerman¡ Iran (2014). The main factor¡ and subsidiary factors compared in this study are I1 (furrow irrigation) and I2 (T-tape irrigation)¡ and three drought stress levels; S1 (100% water supply)¡ S2 (75% water supply)¡ and S3 (50% water supply)¡ respectively. The results showed¡ the yield for T-tape irrigation (I2) was higher than the yield for furrow irrigation (I1). Also under different drought stress levels¡ the highest yield was achieved for the S1 treatment with an average of 20.8 tons per hectare toward the S2¡ and S3 treatment with an average of 15.2¡ and 7.9 tons per hectare¡ respectively.
    Keywords: Baft County, Drought Stress, Method of Irrigation, Potato, Yield
  • M.Motamed, H.Alavy-Salkuyeh, H. Hallajzadeh Page 33
    In tea cultivation areas¡ irrigation¡ adapting new irrigation systems¡ small and distributed lands¡ low technical knowledge¡ high cost of production¡ low yield and low income of tea farmers reflects the effect of production system in the country. In this research¡ to achieve a proper production pattern regarding irrigation aspect¡ practical investigation of production systems in tea growing regions was conducted. In this project two methods of library and field research were used. Style of sampling was cluster randomly using the Kokran formulae to find out volume and number in the society. By filling the questionnaire¡ relation between irrigation as independent variant and yield as dependent variant in different production systems were investigated. Then¡ data were analyzed with using of descriptive and inference statistics (Tuki test). In all three systems¡ irrigated gardens got more yield. Out of three identified systems in tea growing regions (rural¡ common cooperative and commercial)¡ the maximum yield was belong to the common cooperative system regarding the mentioned variable.
    Keywords: Tea, Production system, Irrigation
  • P.Shahinrokhsar, Gh. Zarei, H.Shokri Vahed Page 41
    A correct scheduling of irrigation (timing and volume of water) is very important parameter to improve quality and quantity of yield in greenhouse condition. This study aimed to investigate the possibility of improving the management of strawberry greenhouses and increase economic yield (quantitative and qualitative) is conducted base on optimum irrigation planning by using tensiometer in greenhouses condition in Iran. Three levels of irrigation scheduling based upon tensiometer measurements (0.2 and 0.4 bar) and experiences of farmers (As control) were considered. Tensiometer was used to schedule irrigations whenever the soil matric potential reached 0.2 and 0.4 bar. The present study showed that the highest yield per plant resulted from irrigation schedules based on 0.2 bar compare with the experiences of farmers. Of course there was no significant difference between 0.2 and 0.4 bars in this respect. Also results showed that the volume of water used in treatments of 0.2¡ 0.4 bars and experiences of farmers were respectively 47.6¡ 21.2 and 99.6 liters per plant and irrigation management increased water productivity in irrigation schedule 0.4 bar (21.7 grams per liter) compared with 0.2 bar (10.5 grams per liter) and experiences of farmers amount of 4.6 grams per liter. According to the results of this study¡ irrigation scheduling based upon 0.4 bar recommended Because of the increased water use efficiency and reduces water consumption without reducing yield.
    Keywords: Soil Suction, Strawberry, Water Management, Yield
  • H. Hallajzadeh, M. Shenawa Page 51
    Public acceptance for the use of recycled water is the essential element of the success of these projects. Sociologists can find better explanation for popular resistance to water resources replacing. The goal of this study was to assess the awareness level of university students of the water crisis and evaluation of students’ imagination and understanding to accept recycled water for different usages including in agriculture. In this study¡ the combination method (qualitative and quantitative) was used. A questionnaire prepared by researcher and interview were used to gather necessary data. The questionnaire validity was verified by the researcher. Hypotheses test results showed any significant difference between men and women to accept recycled water¡ between age and acceptance level¡ between income and the acceptance of recycled water (P> 0.05)¡ but there is a significant difference between the field of study and the acceptance of recycled water (P
    Keywords: General admission, Recycled water, Water quality
  • F. Misaghi, F. Delgosha Page 59
    In recent years due to water shortages and drought in Iran¡ the use of surface waters in this country is very important for agricultural use. Indicators in the field of assessing the quality of drinking water is provided¡ but the type and quality of irrigation water for agricultural products of particular importance given. Therefore¡ this study aims to provide solutions for measuring the quality of irrigation water is used. Here indicators NSFWQI¡ BCWQI¡ CWQI and OWQI corrected using Vilcox diagram and the FAO publication 286 for pressurized irrigation. Qualitative parameters of SAR¡ Na¡ Cl-¡ and pH¡ HCO3-¡ Ec and TDS were measured on two stations Abharrud River¡ in the name of Kineh Varas and Qorveh of 2001 was up to 2010. Results showed that these indicators are acceptable in agriculture and about the same results presented Abhar Rud River. Kineh Varas station in assessing all indicators has less vulnerability than Qorveh station and it is also evident in the fact. The NSFWQI was the best index of irrigation water vulnerability. In order to determining of effective parameters on NSFWQI index¡ a sort of check list has been providing to irrigation and agriculture experts. Considering of their preference besides using AHP approach¡ weight of quality parameter has been determined.
    Keywords: Vulnerability, BCWQI, CWQI, NSFWQI, OWQI